Drogingsversnellers of siccatieven

Diverse drogingsversnellers of siccatieven voor de droging van natuurlijke olie en verf.

Hoe droogt houtolie en olieverf?

Om verf, maar ook natuurlijke oliën te laten drogen is zuurstof nodig. Onder invloed van zuurstof bindt de olie en verhard daar. Dat proces is een vorm van polymeriseren. Aan de oppervlakte is dat geen probleem want daar is meestal zuurstof genoeg om de bijvoorbeeld lijnolie, standolie of tungolie te laten drogen. Maar laten we die olie aan de oppervlakte drogen, dan wordt het gedeelte dat binnen in het hout ligt afgedekt door een hardere buitenlaag waar de zuurstof niet goed meer bij kan. Uiteindelijk zullen drogende oliën gewoon ook in de diepte drogen en verharden. Maar daar is wel erg veel geduld bij nodig. Bij rauwe lijnolie bijvoorbeeld kan het drogingsproces jaren duren. Meestal hebben we daar geen geduld voor. Er zijn middeltjes die dit drogingsproces versnellen, de zogenaamde "siccatieven".

Wat is siccatief? Wat doen drogingsversnellers met olie of olieverf?

Een siccatief is een toevoeging aan bijvoorbeeld olieverf, maar ook natuurlijke drogende olieën, om de droogtijd te verkorten. Er hoeft maar een weinig aan de verf of olie toegevoegd te worden, rond de 4 tot 5% maximaal. Ook in alkydharsen worden siccatieven toegepast.

Het woord siccatief is afgeleid van het Latijnse woord "secca" wat "droog" betekent. We vinden deze benaming dagelijks terug op wijnetiketten: bijvoorbeeld demi-sec, maar ook in de schilderterm in secco (in tegenstelling tot het fresco).

De meeste siccatieven zijn metaalverbindingen. De drogende werking is te danken aan het desbetreffende metaalion dat zuurstof aantrekt.

Kun je siccatief bij iedere olie of verf toevoegen?

Het toevoegen van siccatief moet voorzichtig gebeuren. Fabrikanten van verf mengen al in de fabriek een siccatief bij in de verf. Dat is een zeer afgewogen mengsel en het moet worden afgeraden extra siccatief toe te voegen aan dit soort lakken omdat het drogingsproces gewoon door gaat nadat de verf stofdroog is geworden. Wanneer er teveel siccatief is toegevoegd gaat de levensduur van die verf met sprongen achteruit omdat de laag eenvoudig veel te bros wordt en afbrokkelt. Daarom moet de zorgvuldig uitgebalanceerde mix van oppervlakte- en doordroog siccatieven niet worden verstoord.

Een ander verhaal is van toepassing in eigengemaakte (olie) verf en natuurlijke olie als lijnolie en tungolie. Hoewel de natuurlijke droging hiervan in feite de beste droging is, kunnen we hier best een beetje in sturen.

Er zijn siccatieven voor de droging aan de oppervlakte en siccatieven voor de droging van de meer dieper gelegen lagen, de zgn dieptedroging. We hebben beide te koop en ook een combinatiesiccatief die geschikt is voor beiden.

Vroeger werd lood gebruikt in siccatief. Lood is erg giftig en gelukkig is dat nu verboden. Tot voor kort was op deze site nog kobaltsiccatief te vinden. Ook kobalt is een metaal dat op de lijst van "verdachte stoffen" staat. Bovendien geeft kobaltsiccatief een behoorlijk paarse gloed aan de olie waar het in gemengd wordt. Kobaltsiccatief is hier daarom niet meer te vinden.